به گزارش راوی کار، دریاچه ارومیه، روزگاری دومین دریاچه آب شور بزرگ دنیا و بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران، اکنون در وضعیتی هشدارآمیز به‌سر می‌برد. طبق جدیدترین آمار منتشرشده از سوی وزارت نیرو، تراز آب دریاچه به ۱۲۷۰.۰۹ متر رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش ۵۱ سانتیمتری را نشان می‌دهد. همچنین حجم فعلی آب دریاچه حدود ۱.۱۴ میلیارد مترمکعب برآورد شده که بیش از ۳۰۰ میلیون مترمکعب کاهش را نسبت به خرداد سال گذشته تجربه کرده است.
علل کاهش شدید سطح آب
کارشناسان محیط زیست، علت اصلی کاهش مداوم سطح آب دریاچه را ترکیبی از عوامل طبیعی و انسانی می‌دانند:
۱. خشکسالی و کاهش بارندگی در حوضه آبریز دریاچه
۲. افزایش مصرف آب در کشاورزی سنتی و بی‌رویه
۳. احداث سدهای متعدد بر رودخانه‌های منتهی به دریاچه
۴. عدم تحقق کامل پروژه‌های احیا و مدیریت ناپایدار منابع آب
خطرات زیست‌محیطی در کمین منطقه
خشک شدن دریاچه پیامدهای خطرناکی دارد؛ از جمله:
*افزایش گردوغبار و نمک‌های معلق در هوا که به سلامتی مردم منطقه و محصولات کشاورزی آسیب می‌زند
*افت کیفیت زندگی در روستاها و شهرهای اطراف به دلیل مهاجرت، بی‌آبی و بیکاری
*تهدید تنوع زیستی و زیستگاه‌های طبیعی پرندگان مهاجر
وعده‌ها و واقعیت‌ها
در سال‌های گذشته، دولت‌ها با شعار احیای دریاچه ارومیه، طرح‌های متعددی از جمله “انتقال آب زاب”، “لایروبی رودخانه‌ها”، و “مدیریت مصرف آب کشاورزی” را کلید زدند. اما اکنون مشخص است که یا این اقدامات به‌درستی اجرا نشده‌اند، یا اینکه برای نجات دریاچه کافی نبوده‌اند.
راهکارهای پیشنهادی کارشناسان
*تخصیص واقعی حق‌آبه محیط‌زیستی به دریاچه
*کاهش سطح زیر کشت محصولات پرمصرف آبی و تغییر الگوی کشت
*آموزش و مشارکت جوامع محلی در احیا
*مدیریت شفاف، علمی و غیرسیاسی منابع آبی کشور
جمع‌بندی
دریاچه ارومیه در آستانه نقطه بی‌بازگشت قرار دارد. وضعیت کنونی حاصل سال‌ها بی‌توجهی به ظرفیت‌های طبیعی، مدیریت نادرست منابع آب، و وعده‌هایی است که عملی نشدند. احیای این دریاچه، نیازمند اراده‌ای ملی، شجاعت مدیریتی، و مشارکت مردمی است.
اگر اکنون اقدام نکنیم، شاید فردا خیلی دیر باشد.
Thursday, 21 August , 2025