دکتر افشین آریایی مدرس پژوهشکده مدیریت و عضو مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب در گفت‌وگوی اختصاصی با راوی کار، به بررسی شرایط آتی روند از سرگیری مذاکرات ایران و آمریکا پس از تجاوز رژیم صهیونسیتی به جمهوری اسلامی ایران پرداخته است.

راوی‌کار: با توجه به تحولات اخیر در روابط ایران و آمریکا، لغو دور جدید مذاکرات غیرمستقیم، چه پیامی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی دارد؟

*دکتر افشین آریایی: تصمیم جمهوری اسلامی ایران برای لغو این دور از مذاکرات، واکنشی اصولی و قاطع در برابر تجاوز آشکار رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان است. این اقدام، تنها یک واکنش دیپلماتیک صرف نیست؛ بلکه حامل پیامی روشن به قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است مبنی بر اینکه امنیت ملی ایران، خط قرمز غیرقابل مصالحه‌ای است. چنین تصمیمی، ضمن حفظ اقتدار ملی، نشان می‌دهد که ایران حاضر نیست در شرایطی نابرابر و در سایه تهدید مذاکره کند.

 

راوی‌کار: برخی تحلیل‌گران معتقدند که ایالات متحده دیگر نمی‌تواند نقش میانجی بی‌طرف را ایفا کند. نظر شما چیست؟

*آریایی: دقیقاً همین‌طور است. آمریکا با حمایت بی‌قید و شرط از تل‌آویو، عملاً جایگاه خود را از یک میانجی احتمالی به یک شریک مستقیم در تجاوز تغییر داده است. نمی‌توان در عین حمایت از رژیمی که آشکارا اصول حقوق بین‌الملل را نقض می‌کند، از دیپلماسی سخن گفت. این دوگانگی، نشان می‌دهد که لازم است رویکرد دیپلماتیک ایران نسبت به ایالات متحده مورد بازنگری جدی قرار گیرد؛ چرا که اعتبار طرف مقابل، یکی از پایه‌های هر مذاکره موفق است.

 

راوی‌کار: آیا حمله اسرائیل را باید صرفاً یک اقدام نظامی دانست یا بخشی از یک پروژه بزرگ‌تر؟

*آریایی: حمله اخیر، بی‌شک یک نقض فاحش حاکمیت ملی ایران بود، اما نگاه ما نباید به آن صرفاً نظامی باشد. این تجاوز بخشی از یک پروژه بزرگ‌تر برای بی‌ثبات‌سازی منطقه است. این در حالی است که نهادهای بین‌المللی، از جمله آژانس انرژی اتمی، بارها ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را تأیید کرده‌اند. بنابراین پاسخ ایران باید هم‌زمان در دو حوزه باشد: هم بازدارندگی سخت و هم دیپلماسی هوشمند. این آزمونی برای بلوغ راهبردی جمهوری اسلامی است.

 

راوی‌کار: واکنش ایران به این حمله، چه تاثیری در معادلات منطقه‌ای داشت؟

*آریایی: پاسخ سریع، هوشمندانه و مقتدرانه نیروهای مسلح ایران پیام روشنی به همه بازیگران منطقه‌ای ارسال کرد. اینکه دیگر نمی‌توان بدون هزینه به منافع یا خاک ایران تعرض کرد. این واکنش، نوعی بازتعریف قواعد بازی در منطقه بود و تردیدی باقی نگذاشت که دوران اقدامات هزینه‌ناپذیر علیه ایران به پایان رسیده است.

 

راوی‌کار: با توجه به تهدیدات خارجی، چه اهمیتی برای انسجام داخلی قائل هستید؟

*آریایی: انسجام ملی، مهم‌ترین سلاح ایران در برابر تهدیدهای بیرونی است. هر چقدر دشمنان در پی ایجاد شکاف در داخل هستند، ما باید در مسیر تقویت وحدت و سرمایه اجتماعی گام برداریم. شفاف‌سازی تصمیمات، گفت‌وگوی بین‌نسلی، مشارکت حداکثری مردم، و تعامل سازنده نهادهای حاکمیتی با جامعه، ضامن عبور از بحران‌هاست. تجربه تاریخی نیز همین را اثبات کرده؛ هرگاه ملتی متحد بوده، حتی سخت‌ترین تهدیدها را هم پشت سر گذاشته است.

 

راوی‌کار: در پایان، از نظر شما مسیر آینده در حوزه سیاست خارجی ایران چه باید باشد؟

*آریایی: لغو مذاکرات فعلی، یک اقدام سنجیده و پیام‌آور عزت بود، اما نباید به همین‌جا ختم شود. این تصمیم باید سرآغاز تدوین یک راهبرد جامع باشد؛ راهبردی که سه محور اصلی «دیپلماسی فعال»، «بازدارندگی مؤثر» و «انسجام اجتماعی» را به شکل هم‌افزا دربر بگیرد. تنها با چنین نگاهی است که می‌توان مسیر ثبات، توسعه پایدار و اقتدار ملی را ادامه داد.